Kaedah kualitatif dalam geografi dan perkembangan kaedah ini.

         Berdasarkan pemahaman daripada hasil tinjauan literatur, perkembangan kedah kualitatif dalam geografi adalah hasil daripada rasa tidak puas hati ahli-ahli geografi yang dikenali sebagai geografi kritis terhadap revolusi geografi kuantitatif serta aliran geografi sains ruang yang diambil daripada falsafah positivisme yang menggunakan kaedah matematik terutamanya kaedah statistik dalam menguji hipotesis. Schaefer adalah antara ahli geografi yang menyokong geografi yang menggunakan falsafah dan kaedah aliran sains positivism (R.J. Johnston, 1989 : 73). Antara geografi kritis pada era geografi moden yang menentang geografi kuantitatif adalah geografi humanistik yang berlatar belakangkan falsafah exsistentialisme dan fenomenologi (P. Richard, 1988 : 34). Walaubagaimanapun kaedah kualitatif dilihat telah digunakan sejak dahulu lagi dalam geografi seterusnya pada era geografi sebelum moden iaitu sekitar tahun 1980 seperti geografi wilayah yang menekankan perbezaan kawasan (area differentiation) sehingga lahirnya geografi kuantitatif yang lebih kepada objektif serta menentang geografi yang bersifat kualitatif tersebut (Iwan Hermawan, 2009). Namun pendekatan kaedah kualitatif terus berkembang sehingga zaman geografi pascamoden seperti dalam geografi feminis dan sebagainya. Geografi kualitatif merupakan lebih kepada kaedah atau pendekatan yang digunakan oleh ahli-ahli geografi terhadap teras pemikiran mereka jadi untuk melihat perkembangan kaedah ini perlulah dilihat dari aspek aliran-aliran pemikiran geografi serta ahli-ahli geografi yang menggunakan kaedah ini. Oleh itu, tokoh-tokoh dalam geografi kualitatif adalah lebih umum dimana adalah berdasarkan penulisan serta falsafah mereka tidak kira mereka adalah ahli geografi wilayah, manusia atau sebagainya. Oleh yang demikian, Edward Relph, Yi-fu Tuan, Anne Buttimer, David Ley dan  lain-lain lagi boleh dikatakan ahli-ahli geografi yang penting dalam geografi kualitatif. Daripada pemerhatian yang dibuat, tidak banyak penulisan yang berfokus terus kepada geografi kualitatif tidak seperti kaedah kuantitatif sehingga tercetusnya revolusi kuantitatif melainkan kaedah-kaedahnya yang digunakan dalam aliran-aliran geografi seperti geografi manusia , wilayah dan geografi humanistik.

Jika difahami dari segi istilah, pendekatan kualitatif menekankan kepada makna dan pemahaman dari dalam, suatu definisi dalam kontek tertentu dan lebih banyak meneliti perkara-perkara yang berhubungan dengan kehidupan seharian (Jonathan Sarwono, hal 1) . Kaedah kualitatif memberatkan usaha untuk mencari dan memberikan keterangan serta pemerhatian bukan numerikal walaupun terdapat keterangan yang merujuk kepada statistik ( Azizah Hamzah). kaedah kualitatif juga mementingkan kepada proses yang digunakan berbanding dengan proses akhir yang diperolehi menyebabkan sesetengah kajian yang menggunakan kaedah kualitatif mengambil masa yang lama untuk disiapkan. Tujuan utaman kajian yang menggunakan pendekatan kualitatif ialah untuk mengembangkan pengertian, konsep-konsep dan istilah yang pada akhirnya membentuk suatu teori di mana tahap ini dikenali sebagai ‘Grounded Theory research’ (Jonathan Sarwono, hal 2). Tambahan lagi, pendekatan kualitatif lebih bersifat umum dan cara melakukan kajian boleh berubah-ubah sesuai dengan situasi di lapangan semasa kajian tersebut dilakukan kerana reka bentuk kajian hanya digunakan sebagai andaian dalam melakukan sesuatu kajian. Oleh itu, peranan penkaji sangat dominan dalam menentukan kejayaan sesebuah kajian sedangkan reka bentuk pendekatan hanya membantu mengarahkan proses kajian supaya berjalan dengan sistematik. Selain itu, dalam pendekatan kualitatif, data adalah bersifat deskriptif dan bukannya angka seperti dalam pendekatan kuantitatif. Disamping itu, cirri pendekatan kualitatif ialah jumlah sampel yang digunakan adalah kecil kerana dalam pendekatan kualitatif, penekanan kepada pemilihan sampel adalah berdasarkan kualiti dan bukannya jumlah sampel yang dikaji (Jonathan Sarwono, hal 3). Oleh itu, ketepatan dalam memilih sampel merupakan faktor kejayaan sesebuah kajian yang dilakukan. Dalam kajian yang menggunakan kaedah kualitatif juga, hubungan pengkaji dengan benda yang dikaji perlulah dekat dan mempunyai saling kepercayaan. Sebagai contoh jika sampel tersebut adalah manusia, hubungan antara penkaji dan orang yang dikaji atau di temubual mestilah sebagai seorang rakan dan bukannya sebagai objek penelitian (Jonathan Sarwono, hal 4). Biasanya penelitian mengambil masa yang lama kerana pengkaji perlu menjalinkan hubungan yang rapat terlebih dahulu dengan orang yang dikaji sebelum melakukan sesuatu kajian. Selain itu, Kontrak dan semakan ahli oleh peserta penyelidikan semakin disyorkan dalam penyelidikan kualitatif dalam geografi manusia (M. Bradshaw, 2000). “kontrak” ini kini sering dituntut oleh jawatankuasa etika penyelidikan keizinan pada subjek manusia (Baxter and Eyles, 1997). Cek ahli adalah satu paradigm baru atau terjemahan daripada generasi keempat dimana pengesahan responden yang lebih positif. cek ahli dikatakan menjadi kunci untuk mewujudkan ketepatan dan kredibiliti dalam penyelidikan jenis kualitatif dan cara ini sememangnya perlu digunakan oleh setiap penyelidik. 

Isu penting yang diberi perhatian oleh geografi kualitatif pada masa ini.

Isu penting yang diberi perhatian oleh geografi kualitatif pada masa ini boleh dilihat didalam kajian yang telah dilakukan berdasarkan artikel ‘Using Qualitative Methods in Medical Geography : Deconstructive Moments in a Subdiscipline’ ini yang membincangkan sumbangan penyelidikan kualitatif kepada proses dalam menyediakan akses kepada cara-cara alternatif memahami kebimbangan terhadap kesihatan serta menekankan isu-isu kuasa dalam menghasilkan pengetahuan dimana kaedah kualitatif ini membawa potensi untuk ‘reconceptualizing’ isu utama bagi merangka penyiasatan mengenai hubungan antara tempat, orang dan kesihatan mereka (D. Isabel, 2010). Dalam mengikuti isu-isu semasa dalam teori sosial, kajian kualitatif juga menyumbang kepada kekaburan dalam ‘subdiscipline’. Sejak akhir-akhir ini, wujud persoalan yang serius mengenai arah, tujuan dan kandungan perubatan geografi dimana ianya mengambil ruang dan letakan serius dalam menyiasat hubungan yang komplek antara orang, tempat, kesihatan mereka serta penjagaaan kesihatan. Percubaan untuk membongkar perkara ini adalah merupakan hubungan antara agenda geografi perubatan dan orientasi semua geografi tersebut. Orientasi semula ini telah dimasukkan kedalam peningkatan penggunaan strategi penyelidikan kualitatif dan perhatian kepada peranan teori sosial dalam pembinaan pengetahuan.  Kaedah kualitatif tidak baru dalam geografi perubatan tetapi mereka mula meningkatkan penggunaannya sebagai satu strategi penyelidikan yang difahami supaya mampu menghasilkan ‘placesensitive’ serta tertakluk dan berpusatkan kepada analisis dimensi geografi kesihatan dan penjagaaan. Perkara ini memberi tumpuan kepada pandangan, persepsi, pengalaman peserta kajian dimana penekatan yang digunakan dalam penyelidikan kualitatif ini dapat menangani pelbagai soalan penyelidikan dan kebimbangan baru seperti geografi perubatan mencipta semula bidang masing-masing sebagai geografi kesihatan. Dalam kajian ini pengkaji melihat beberapa implikasi penggunaan kaedah kualitatif untuk menyediakan akses alternatif tentang persefahaman mengenai kesihatan dan kebimbangan penjagaan kesihatan seterusnya potensi untuk ‘reconceptualizing’ isu-isu utama untuk penyiasatan. Strategi penyelidikan kualitatif terdiri daripada pelbagai teknik dimana setiap strateginya berbeza dengan teori yang boleh digunakan bagi kedua-dua pengumpulan maklumat dan teori kritikan. Kajian terbaru yang menggunakan kaedah penyelidikan kualitatif meliputi pelbagai bidang dalam menangani pelbagai aspek kesihatan, penyakit, kecacatan atau penjagaan kesihatan dan pengalaman tempat(D. Isabel, 2010) . Kajian kedua adalah mengenai mereka yang rapat bekerja dengan teori sosial dan melibatkan diri dengan intelek seperti ‘poststructuralism’, feminisme, teori kritikan bangsa dan ‘cultural turn’ yang umumnya dalam geografi manusia. Mereka meningkatkan sensitiviti kepada kajian politik dalam pendekatan tersebut yang membawa lebih masa reflektif dalam subdisiplin serta membuka pertimbangan kepada peranan penyelidik dan teori dalam membina pengetahuan mengenai kesihatan dan tempat terutamanya dalam penyelidikan yang berasaskan pengalaman. Kajian ini bermula dengan perbincangan ringkas perubahan arah dalam subdisiplin yang menganjurkan agar penyiasatan mengenai teori tentang hubungan antara  manusia, tempat dan kesihatan dimana memberikan tumpuan yang lebih terhadap siasatan  yang berpusatkan subjek. Seterusnya penulis meninjau beberapa pilihan dimana kaedah kualitatif sedang digunakan dalam geografi kesihatan dan komen mengenai isu-isu metodologi timbul hasil daripada tinjauan mengenai teori sosial, kaedah dan kajian politik tersebut. Kesimpulannya penulis kajian ini meringkaskan bahawa implikasi daripada penggunaan pendekatan baru iaitu penyelidikan kualitatif dalam geografi kesihatan untuk pembangunan selanjutnya serta sudut subdisiplin dalam meluaskan domain geografi sosiobudaya. Dalam esei kajian, mohan (1989) mengulas mengenai konservatisme geografi perubatan dan pendekatan metodologi kajiannya mencadangkan bahawa kaedah kualitatif seperti temu bual secara mendalam mempunyai nilai dalam mendedahkan kedua-duanya iaitu pengalaman orang tentang kesihatan , penyakit dan penjagaan kesihatan dan bagaimana sosio politik yang lebih luas dan berkuasa memberi kesan keatas seseorang individu. Sudah tentu penggunaan pendekatan epidemiologi dalam siasatan konvensional telah kurang berminat dalam kontek pengalaman dan sosiopolitik berbanding dalam pengukuran yang berkualiti bagi menghurai dimensi antara ruang penyakit dan penyakit (D. Isabel, 2010). Perkhidmatan penyelidikan penjagaan kesihatan juga sebahagian besarnya telah bergantung kepada pendekatan kuantitatif untuk menyiasat lokasi, peruntukan dan kemudahan dalam penjagaan rasmi perkhidmatan kesihatan. Selain itu, penyelidikan mengenai hubungan antara kualiti alam sekitar dan kesihatan juga telah dikuasai oleh pendekatan  kuantitatif. Strategi kualitatif telah di tambah atau diganti atau lebih kepada kaedah konvensional iaitu penyiasatan menggunakan kaedah quantitatif dalam mengkaji pengalaman kesihatan, penyakit dan penjagaan kesihatan kepada setiap individu atau kumpulan yang dinyatakan. Oleh itu, bagaimanakah pula kaedah kualitatif yang digunakan dalam menentukan hala kursus baru Geografi Kesihatan ini. Sebagai sebahagian kaedah alternatif bagi memahami geografi kesihatan dan penjagaan kesihatan, apakah potensi mereka untuk ‘reconceptualising’ isu-isu yang membimbangkan? Penulis kajian ini mengesan beberapa cara kaedah kualitatif sokongan dalam tema dan kaedah kesihatan dalam geografi perubatan dan mereka menggunakan kaedah ini untuk penyelidikan bagi kawasan-kawasan yang lebih tradisional. Pergerakan semasa dalam subdisiplin walau bagaimanapun menarik pandangan dari perbahasan baru dan bertukar intelek dalam geografi sosiobudaya dalam mencabar dominasi kategori perubatan dalam menggariskan bidang dan menyeru untuk pembentukan kontekstual dan penyakit. Dalam giliran penyiasatan naratif juga telah membuka jenis penyiasatan yang memerlukan pengiktirafan pengalaman subjektif dan merangka hubungan dan pengagihan kuasa. Terdapat kaitan rapat dengan teori yang mendahului serta kebimbangan falsafah bagi  memilih kaedah untuk menyiasat perubahan dalam pendekatan kesihatan dan penjagaan kesihatan dalam masyarakat dimana hadir bersama dalam membina semula geografi perubatan sebagai geografi kesihatan.

Penulis dalam kajian ini telah mengenalpasti tiga trend utama penggunaan strategi kualitatif dalam geografi kesihatan baru-baru ini. Pertama pendekatan kaedah kualitatif digunakan bersama-sama reka bentuk kajian kuantitatif terutamanya dalam kajian menggunakan kaedah kaji selidik sebagai bidang penyelidikan yang sedia ada dibangunkan. Kedua adalah kaedah kualitatif digunakan dalam mewujudkan perspektif yang tertakluk kepada pusat penjagaan kesihatan, penyakit serta kesihatan dan yang berkaitan dengan isu-isu yang mencabar pergantungan kepada konvensional kategori pertikaian sentrik dalam siasatan. Ketiga ialah penggunaan kaedah kualitatif bersama-sama dengan teori sosial.

Kesimpulan.

Kesimpulannya, berdasarkan penulisan ini kita dapat mengetahui bagaimana kaedah kualitatif dalam geografi yang telah diguna pakai dalam pemikiran-pemikiran geografi yang telah wujud sebelum ini. Pendekatan kaedah kualitatif dalam geografi ini mempunyai banyak kelebihan dalam mendapatkan ketepatan mengenai sesuatu kajin terutamanya yang melibatkan manusia sebagai subjek kajian seperti contoh kajian yang telah ditunjukkan dalam penulisan ini. Dalam kajian tersebut, kaedah kualitatif dilihat penting digunakan dalam menjalankan kajian seperti bagi mendapatkan ‘reconceptualizing’ isu utama untuk merangka penyiasatan mengenai hubungan antara tempat, orang dan kesihatan mereka walaupun sesetengah pengkaji-pengkaji lain mempunyai pendekatan lain terutamanya yang menggunakan kaedah kuantitatif. Walau bagaimanapun kaedah kualitatif tetap perlu digunakan walaupun tidak sepenuhnya kerana dalam bab-bab tertentu keadaan seseorang subjek kajian tidak digambarkan melalui kualitatif sahaja. Oleh itu, bagi pengkaji yang menggunakan kadah kualitatif dalam kajiannya, mereka dapat melihat perbezaan hasil yang diperolehi daripada menggunakan kaedah lain walaupun setiap kaedah yang digunakan mempunyai teori dan falsafah yang telah dibenarkan terutamanya dalam kaedah penyelidikan geografi. Jadi, kesan daripada perkembangan geografi kualitatif ini dapat dilihat sehingga hari ini melalui pendekatan-pendekatan tertentu daripada aliran pemikiran geografi humanistik sehingga kepada ahli  geografi pascamoden.